Emin ODABAŞI ile
Bir Halkı Susturma Girişimi:
Diyarbakır 5 No’lu Askeri Cezaevi

Moderatör: Cem TERZİ
5 Kasım 2025

12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından Türkiye’de cezaevleri, devletin baskı ve denetim mekanizmalarının en yoğunlaştığı alanlar haline geldi. Bu cezaevleri arasında Diyarbekir 5 No’lu Askeri Cezaevi, yalnızca fiziksel şiddet ve işkencenin boyutuyla değil, aynı zamanda kimlik inkarı, dil yasağı ve sistematik asimilasyon politikalarının bir laboratuvarı idi.

5 No’lu Cezaevi, “travma mekanı” olarak kavramsallaştırılabilecek nitelikte olup, burada uygulanan şiddet yalnızca bireyleri
değil, kolektif belleği ve toplumsal kimliği hedef almıştır. Bu yönüyle 5 No’lu devletin şiddet pratiklerinin hem sürekliliğini hem de dönüşümünü anlamak açısından kritik bir tarihsel deneyim alanıdır.

Yapılacak bu söyleşide, 5 No’lu Cezaevi’nde mahkûm edilmiş Emin Odabaşı’nın kişisel anlatısı dinlenecektir. Bu tanıklık “hafıza
siyaseti” açısından büyük önem taşır. Çünkü bireysel deneyimlerin aktarımı resmi tarih yazımının susturduğu hakikatleri görünür kılar.

Bu söyleşide, o zindanlardan geçmiş işkenceleri yaşamış bir tanıkla buluşuyoruz…
Onun anlattıkları devlet şiddetinin, inkar ve imha politikalarının nasıl gündelik hayata dönüştüğünü, insanın nasıl insanlıktan çıkarılmaya zorlandığını gözler önüne serecek…

Gelinen noktada hala unutun, geriye bakmayın diyenlere inat, biz hafızayı diri tutmayı seçiyoruz. Çünkü unutmamak, adaletin ve özgürlüğün ilk koşuludur.

Bu bağlamda bu söyleşi, yalnızca geçmişteki insan hakları ihlallerini belgelemekle kalmayacak; aynı zamanda günümüz demokrasi, adalet ve toplumsal barış tartışmaları için de hayati bir referans noktası oluşturacaktır.

Emin Odabaşı kimdir?

1964 Siverek doğumlu. Diyarbakır Anadolu Lisesi’nde okurken 1981 yılında tutuklandı. 1981-1983 yıllarında Diyarbakır 5 No’lu askeri cezaevinde yattı. Evli 2 çocuk babası.